Rampjaar is een lesprogramma dat is ontwikkeld om bij te dragen aan de burgerschapsontwikkeling van jongeren. De doelgroep van Rampjaar bestaat uit leerlingen in het voortgezet onderwijs, waarbij het lesmateriaal kan worden aangepast aan het leerniveau en de leeftijd van de leerlingen.
Leerlingen worden meegenomen in de wederopbouw van het land. Vanuit de filosofie ‘democratie moet je doén’, krijgen leerlingen inzicht in waarom er gekozen is voor de democratische rechtsstaat en welke rol ze daar als burger in kunnen innemen. Elk onderdeel kent een theoretisch deel en een spelsimulatie. Hierdoor leren leerlingen niet alleen de relevantie begrippen en concepten, maar ervaren ze vooral ook de spannende dynamiek die in de vertaling van de theorie naar de praktijk besloten ligt. De spelsimulatie laat zien hoe perspectief en eigen ervaringen bepalend zijn voor de duiding van situaties en voor de eigen invulling van verschillende rollen, en wat de effecten hiervan zijn.
Desgewenst is het mogelijk om actuele en/of lokale thema’s in het programma te verwerken. Bovendien is het mogelijk om het lokale jongerenwerk, de wijkagent, of bijvoorbeeld de lokale politiek te vragen aan te sluiten bij dit programma. Dergelijke aanpassingen in het programma worden naar behoefte opgenomen.
In dit onderdeel vervullen de leerlingen de rol van politici. Ze denken na, overleggen en debatteren over vraagstukken die gaan over de herbouw van het land. Tot slot nemen ze deel aan de verkiezingen, vormen ze een coalitie waarbij ze compromissen sluiten, en verantwoorden zij zich hiervoor naar hun kiezers.
In dit tweede deel worden twee terreurverdachten vervolgd. De leerlingen vervullen de rollen van rechters, advocaten en het Openbaar Ministerie. Zij ervaren de verschillende perspectieven, de manier waarop informatie en gebeurtenissen geduid kunnen worden, en welke invloed, verantwoordelijkheid en bevoegdheden zij in de verschillende rollen hebben.
In dit laatste deel ligt de focus op de publieke discussie. De leerlingen nemen de rol aan van activisten en journalisten en schrijven vanuit de perspectieven van (heel) verschillende media impactvolle gebeurtenissen. Ze ervaren hoe een specifieke wijze van communiceren over feiten van invloed is op beeldvorming. Daarnaast maken de leerlingen zelf nepnieuws en speuren zij in spelverband naar nepnieuws van anderen.
